Arbitraż to bardzo atrakcyjna forma rozwiązywania sporów w biznesie. Żeby jednak zamiast w sądzie państwowym znaleźć się w sądzie arbitrażowym, konieczne jest zawarcie tak zwanej klauzuli arbitrażowej. Klauzula arbitrażowa może znaleźć się albo w umowie głównej, kontrakcie handlowym łączącym strony (firmy), albo taką klauzulę można również zawrzeć później, w momencie na przykład, gdy pojawia się już spór między stronami. Oczywiście najłatwiej i najkorzystniej zawrzeć taką klauzulę już w samym kontrakcie.
W praktyce strony umów formułując, przygotowując klauzule arbitrażowe popełniają wiele błędów. Czasem bardzo małe błędy mogą powodować, że klauzule arbitrażowe będą nieskuteczne, gdyż będzie brakować w nich pewnych elementów, które są prawem wymagane. W takiej sytuacji mimo faktu, że dana umowa będzie zawierała klauzulę arbitrażową, z racji na ten błąd sprawa będzie musiała być zwrócona do sądu państwowego.
Klauzula arbitrażowa, żeby była skuteczna, musi zawierać wskazanie przede wszystkim sądu arbitrażowego – na który sąd się decydują – czyli przykładowo czy sprawa ma być rozstrzygana przed sądem przy Międzynarodowej Izbie Handlowej w Paryżu, czy Sądzie Arbitrażowym tutaj w Londynie lub też Krajową Izbą Gospodarczą w Warszawie. Oprócz tego należy powołać się na konkretny regulamin sądu arbitrażowego.
O czym również należy pamiętać to wskazanie i powołanie się na konkretne reguły arbitrażowe, gdyż w niektórych państwach, na przykład w Niemczech, samo powołanie się na sąd arbitrażowy nie będzie wystarczające dla efektywności takiej klauzuli arbitrażowej. Dlatego w przypadku kontraktów międzynarodowych oprócz wskazania sądu arbitrażowego, zawsze należy wskazać konkretne reguły arbitrażowe, na przykład Krajowej Izby Gospodarczej w Warszawie albo w przypadku Niemiec niemieckiego Instytutu Arbitrażu.
Pozostałe elementy, które należy wskazać w klauzuli arbitrażowej, to miejsce postępowania, to znaczy miejsce, w którym zakorzeniony będzie arbitraż (na przykład Warszawa w Polsce) wskazujemy również język postępowania, na przykład język polski albo angielski) oraz liczbę arbitrów, którzy mają zająć się naszą sprawą (czyli na przykład czy chcemy mieć panel jednoosobowy, czy panel składający się z trzech arbitrów).
Ostatnią rzeczą, o której trzeba pamiętać przy formułowaniu klauzul arbitrażowych to wskazanie, że „sąd arbitrażowy wyda w każdej sprawie dotyczącej danej umowy ostateczny wyrok”. Posługiwanie się sformułowaniami typu „będzie poddany”, „może wyda”, „może zostać wydany”, „może zostać poddany pod wyrok sądu arbitrażowego” jest zbyt ogólne i co do zasady może doprowadzić do braku skuteczności zapisu na sąd polubowny.
Kluczowe jest, żeby zawsze powołać się na konkretną instytucję arbitrażową i na konkretny zbiór reguł arbitrażowych. Większość sądów arbitrażowych wskazuje modelowe klauzule arbitrażowe, które strony mogą wykorzystać i włączyć do swojej własnej umowy.
Autor:
dr Mateusz Korus, radca prawny - posiada bogate doświadczenie w reprezentowaniu klientów biznesowych w postępowaniach sądowych i arbitrażowych
--
Masz pytanie - zapraszamy do kontaktu: +48 32 728 11 00 lub legal@koruslegal.pl