Arbitraż to bardzo atrakcyjna forma rozwiązywania sporów w biznesie. W przypadku gdy pomiędzy stronami jakiejś umowy handlowej, kontraktu biznesowego dojdzie do sporu co do wykonania tej umowy, czyli na przykład poprawności wykonania tej umowy, strony te, zamiast przekazać sprawę do rozstrzygnięcia przez sąd, mogą tę sprawę podać pod arbitraż handlowy. Z założenia arbitraż handlowy ma być metodą, która w bliższy biznesowi sposób będzie rozstrzygać dany spór. Żeby strony w ogóle mogły skorzystać z drogi arbitrażu, konieczny jest stosowny zapis w umowie, który nazywany jest klauzulą arbitrażową.
Wyróżniamy dwa rodzaje postępowań przed sądami arbitrażowymi.
Postępowania mogą się toczyć na zasadzie tak zwanej ad hoc, to znaczy za postępowaniem arbitrażowym nie stoi żadna instytucja, tylko strony same we własnym zakresie organizują sobie całe postępowanie arbitrażowe.
Drugi rodzaj arbitrażu to arbitraż instytucjonalny, w którym sprawa poddawana jest administracji konkretnego sądu arbitrażowego.
Strony najczęściej wybierają arbitraż instytucjonalny. Dzieje się tak w 80% przypadków.
Wybór nie jest przypadkowy. Sam fakt, że za arbitrażem będzie stała pewna szanowana instytucja jak np. Krajowa Izba Gospodarcza lub Konfederacja Lewiatan w Polsce, czy DIS w Niemczech, SCC w Szwecji lub VIAC w Austrii, która daje pewne zasoby, pomaga w administracji całego postępowania – jest bardzo korzystny dla stron.
Arbitraż handlowy to przede wszystkim dużo szybsze postępowanie niż w przypadku sądów państwowych. Dzieje się tak dlatego, ponieważ reguły postępowania arbitrażowego pozwalają sędziom, arbitrom, na dużo większą elastyczność w prowadzeniu samego postępowania. W efekcie można uniknąć wielu pułapek, które przed sądami państwowymi prowadzą do wydłużenia postępowania.
Kolejną zaletą arbitrażu handlowego jest to, że strony mogą sobie wybierać w arbitrażu własnych sędziów. Takiej sytuacji nie mamy w sądzie powszechnym. Czyli przykładowo przy trzyosobowym sądzie arbitrażowym każda ze stron wybierze swojego arbitra, a następnie tych dwóch arbitrów wybierze przewodniczącego sądu arbitrażowego. Możliwość wyboru arbitrów daje taką przewagę nad sądami państwowymi, że strony mogą sobie wybrać osoby, które mają szczególne doświadczenie albo w danej branży, której spór dotyczy, albo w danym typie postępowań.
Dużą zaletą arbitrażu handlowego jest szybkość postępowania. Postępowania arbitrażowe są jednoinstancyjne. Oznacza to, że gdy sąd arbitrażowy wyda już wyrok, wyrok ten nie jest powtórnie badany przez sąd wyższej instancji. Powoduje to znaczące przyspieszenie postępowania w porównaniu do sądów powszechnych.
Równocześnie arbitraż handlowy ma wiele zalet w postępowaniach międzynarodowych. Przykładowo gdy strony pochodzą z dwóch różnych krajów, sprawę można poddać jurysdykcji sądu arbitrażowego jeszcze innego kraju. Dzięki temu sprawa może zostać rozstrzygnięta w bardziej neutralnym środowisku dla stron.
Równocześnie arbitraż handlowy jest w praktyce dużo tańszym rozwiązaniem w przypadku spraw międzynarodowych niż prowadzenie postępowań w sądach państwowych.
Autor:
dr Mateusz Korus, radca prawny - posiada bogate doświadczenie w reprezentowaniu klientów biznesowych w postępowaniach sądowych i arbitrażowych
--
Masz pytanie - zapraszamy do kontaktu: +48 32 728 11 00 lub legal@koruslegal.pl
Comments