UWAGA! Niniejszy artykuł ma charakter archiwalny. Spółki komandytowe zostaną objęte od 2021 r. najprawdopodobniej podatkiem CIT co spowoduje wzrost opodatkowania zysków!
Wspólnicy bardzo wielu spółek jawnych decydują się obecnie na ich przekształcenie w spółkę komandytową. Dzieje się tak, ponieważ spółka komandytowa jest jedną z najatrakcyjniejszych form prowadzenia biznesu w Polsce. Dla wspólników spółki jawnej przejście na spółkę komandytową ma wiele zalet. Po przejściu na komandytową wspólnicy nadal korzystać będą z korzystnego opodatkowania na takich samych zasadach jak w spółce jawnej 19% PIT. Z drugiej strony przy właściwej strukturze można w spółce komandytowej osiągnąć podobne ograniczenie odpowiedzialności wspólników jak przy prowadzeniu biznesu w formie spółki kapitałowej (sp. z o.o. czy S.A.) bez konieczności podwójnego opodatkowania zysków podatkiem CIT i PIT. Do przekształceń spółki jawnej w spółkę komandytową zachęca również uproszczona procedura przekształcenia, która zawiera szereg ułatwień w porównaniu do przekształceń innych spółek. Poniższy artykuł omawia zalety przekształcenia spółki jawnej w spółkę komandytową oraz wskazuje, kiedy warto dokonać takiego przekształcenia.
Popularność spółki jawnej
Dlaczego wybierano spółkę jawną?
Na początku 2019 roku było zarejestrowanych w Polsce 16.000 spółek jawnych. Spółki jawne stanowiły ok. 6,6% liczby wszystkich spółek funkcjonujących w Polsce.
Spółka jawna rozpoczęła zyskiwać na popularności pod koniec lat 90. XX w. Powodem był rozwój gospodarczy w Polsce, który doprowadził do rozrostu małych firm. Wiele założonych w latach dziewięć dziesiątych spółek cywilnych zaczęło przekraczać poziom obrotu, który zobowiązywał ich właścicieli do przekształcenia tych spółek w spółki jawne.
Z drugiej strony wielu przedsiębiorców wybierało spółkę jawną z racji na prowadzenie biznesu z innymi osobami. W porównaniu do spółki cywilnej, dzięki lepszej regulacji prawnej spółka jawna nadawała się dużo lepiej do prowadzenia przedsiębiorstw z wieloma wspólnikami. Z drugiej strony w porównaniu do spółki z o.o. czy spółki akcyjnej założenie spółki jawnej nie wymagało dużych nakładów finansowych (niskie wkłady) i było prostsze (brak konieczności zawarcia umowy spółki w formie aktu notarialnego).
Wady i zalety spółki jawnej
W porównaniu do innych spółek, spółka jawna nadal pozostaje najłatwiejsza do założenia. Wystarczy przygotować umowę spółki na piśmie i już można dokonać zgłoszenia spółki w KRS. Spółka jawna jest również transparentna podatkowo - jej zyski nie podlegają podwójnemu opodatkowaniu najpierw podatkiem CIT a potem podatkiem PIT (przy wypłacie zysku wspólnikom). Wspólnicy płacą od zysku tylko i wyłącznie 19% podatek PIT. Równocześnie w porównaniu do spółki cywilnej czy jednoosobowej działalności gospodarczej spółka jawna jest odrębna od wspólników. Dodatkowo w porównaniu do spółki cywilnej czy jednoosobowej działalności gospodarczej wymogi prawa dają dużo lepsze ramy dotyczące relacji między wspólnikami oraz dziedziczenia spółki.
Spółka jawna posiada jednak również szereg wad. Do najważniejszej należy odpowiedzialność wspólników za długi spółki. W spółce jawnej wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. W przypadku utraty płynności przez spółkę lub jej upadłości, wspólnicy odpowiadają swoim prywatnym majątkiem bez ograniczeń za wszystkie długi których spółka nie jest w stanie spłacić. W przypadku, gdy biznes się rozrośnie a coś pójdzie nie tak, wspólnicy spółki jawnej mogą stracić cały swój majątek osobisty w przypadku upadłości spółki.
Przykład:
Państwo Kowalscy są wspólnikami NordicSea sp.j. Państwo Kowalscy rozpoczynali biznes dwadzieścia lat wcześniej od handlu rybami łowionymi w Bałtyku. Biznes rozwijał się bardzo dobrze, tak że firma szybko zajęła się przetwórstwem łososia przywożonego z Norwegii i Szkocji. Żeby sfinansować budowę nowoczesnego zakładu przetwórstwa na Pomorzu Państwo Kowalscy postanowili, że NordicSea sp.j. zaciągnie kredyt inwestycyjny w wysokości 5 mln zł. Dodatkowo spółce udało się zdobyć dotację na budowę zakładu w wysokości 2,5 mln zł. Po dwóch latach od inwestycji przy kontroli wykorzystania środków z UE okazało się, że projekt nie był właściwie rozliczany. Odpowiednie instytucje nakazały spółce zwrot 2,5 mln zł wraz z odsetkami. Następnie bank wypowiedział kredyt inwestycyjny nakazując zwrot niespłaconej części kredytu. W ciągu kilku miesięcy okazało się, że spółka musi zwrócić niezwłocznie ponad 6 mln zł. Nawet po sprzedaży majątku spółki pozostała do zwrotu kwota 3,5 mln zł, której spółka po prostu nie miała. W takiej sytuacji państwo Kowalscy jako wspólnicy NordicSea sp.j. są zobowiązani zwrócić tę kwotę z własnego majątku.
Co uzyskam przekształcając spółkę jawną w spółkę komandytową?
Dzięki przekształceniu spółki jawnej w spółkę komandytową można doprowadzić do ograniczenia odpowiedzialności dotychczasowych wspólników spółki.
W spółce komandytowej istnieją dwie kategorie wspólników - komplementariusze i komandytariusze. Komplementariusze ponosząc pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Odpowiedzialność komandytariuszy jest natomiast ograniczona do sumy komandytowej wskazanej w umowie spółki. Odpowiedzialność taką można ograniczyć np. do 5.000 zł.
Aby skutecznie ograniczyć odpowiedzialność wspólników będących osobami fizycznymi konieczne jest zastosowanie właściwej struktury dla spółki komandytowej. Efekt taki osiąga się w powszechnie wykorzystywanym w Polsce modelu poprzez dołączenie do grona wspólników spółki z o.o., która wstępuje w rolę komplementariusza i ponosi nieograniczoną odpowiedzialność spółki komandytowej. Osoby fizyczne natomiast wstępują w rolę komandytariuszy a ich odpowiedzialność w spółce komandytowej zostaje ograniczona do wysokości sumy komandytowej.
Łatwość przekształcenia spółki jawnej w spółkę komandytową
Kolejnym argumentem przemawiającym za przekształceniem spółki jawnej w spółkę komandytową jest łatwość procesu przekształcenia. Kodeks spółek handlowych przewiduje dla spółek jawnych szereg ułatwień w przypadku przekształcenia w spółkę komandytową.
Dla przekształcenia spółki jawnej w spółkę komandytową wystarczy wyłącznie podjęcie uchwały o przekształceniu. Uchwała ta musi wskazywać między innymi:
nazwę spółki komandytowej,
określenie wysokości sumy komandytowej,
wskazanie kto reprezentować będzie spółkę
kto prowadzić będzie jej sprawy oraz
informację czy wspólnikom przysługiwać będą w spółce komandytowej jakieś uprawnienia osobiste.
Uchwałą musi zawierać również umowę spółki komandytowej. Uchwała taka musi mieć formę aktu notarialnego, dlatego konieczna jest wizyta u notariusza. Warto przygotować projekt takiej uchwały jeszcze przed wizytą u notariusza. W niektórych sytuacjach konieczne będzie jeszcze przyjęcie do grona wspólników spółki z o.o. Po podjęciu uchwały o wspólnicy muszą jeszcze zawrzeć umowę spółki komandytowej. Przekształcenie jest skuteczne z momentem wpisu spółki komandytowej do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).
Nie jest natomiast konieczne przygotowanie planu przekształcenia, dokonanie wyceny aktywów spółki oraz zbadanie tego planu wraz z wyceną przez biegłego rewidenta - tak jak to jest konieczne natomiast przy przekształceniu spółki z o.o. w spółkę komandytową.
Ułatwienia te powodują, że proces przekształcenia jest mniej kosztowny (np. brak kosztów wyceny oraz brak kosztów związanych z badaniem biegłego rewidenta).
Dodatkowo dzięki ułatwieniom proces przekształcenia następuje dużo szybciej (średnio o ok. 4-8 tygodni). Przy dobrym przygotowaniu oraz dobrym „współdziałaniu” sądu rejestrowego przekształcenie spółki jawnej w spółkę komandytową może zająć ok. miesiąca.
Uwaga! Uproszczona procedura przekształcenia dotyczy wyłącznie spółek jawnych, w których wszyscy wspólnicy prowadzili sprawy spółki. Przed rozpoczęciem procesu przekształcenia warto sprawdzić, czy w świetle prawa wszyscy wspólnicy spółki jawnej rzeczywiście uprawnieni byli do prowadzenia spraw spółki.
Kiedy warto rozważyć przekształcenie?
Za przekształceniem spółki jawnej w komandytową przemawia szereg argumentów. Do najważniejszych należy:
możliwość ograniczenia odpowiedzialności wspólników będących osobami fizycznymi,
zachowanie korzystnego opodatkowania tak jak w przypadku spółki jawnej (brak podatku CIT),
ułatwiony i mniej kosztowny proces przekształcenia.
Czy zatem każda spółka jawna musi konieczne przekształcić się w spółkę jawną?
Tu odpowiedź jest trochę mniej oczywista. Na pewno mniejsze spółki jawne o niższych obrotach prowadzące działalność w branżach o bardzo przewidywalnym ryzyku nie koniecznie muszą przekształcić się w spółkę komandytową.
Przekształcenie natomiast będzie zasadne przy rozwoju biznesu i osiąganiu przez spółkę coraz większej skali, a także w sytuacji, gdy spółka planuje znaczące nakłady finansowe (np. nowe inwestycje), zaciąganie znacznych zobowiązań finansowych (np. kredyty) oraz w przypadku, gdy branża jest ryzykowna (np. budownictwo, produkcja czy handel) lub gdy kontrahenci wymagają znaczące przejmowanie przez spółkę odpowiedzialności biznesowej (np. w ramach łańcucha dostaw).
Interesujesz się spółką komandytową - zapraszam da innych artykułów:
* * *
Mateusz Korus, radca prawny, doktor nauk prawnych - specjalizuje w prawie spółek i podatkach. Wspiera klientów przy wyborze najlepszej formy prawnej dla ich biznesu, posiada bogate doświadczenia dotyczące przekształceń spółek jawnych. KorusLegal jest kancelarią prawną, która pomaga firmom w procesach przekształceń spółek.
Comments