UWAGA! Niniejszy artykuł ma charakter archiwalny. Spółki komandytowe zostaną objęte od 2021 r. najprawdopodobniej podatkiem CIT co spowoduje wzrost opodatkowania zysków!
Spółka komandytowa jest co raz popularniejszą formą prowadzenia biznesu w Polsce. Niestety jej konstrukcja jest złożona a jej funkcjonowanie dla wielu mało przejrzyste. W tym artykule zawarte są podstawowe informacje potrzebne do zrozumienia działania spółki komandytowej.
1. Co to jest spółka komandytowa?
W Polsce biznes można prowadzić w dwojaki sposób. Pierwszą opcją jest zarejestrowanie tzw. jednoosobowej działalności gospodarczej. Drugą formą jest prowadzenie biznesu w formie spółki - np. spółki jawnej, sp. z o.o. czy spółki komandytowej.
Co do zasady pierwsza opcja w intencji ustawodawcy jest adresowana dla bardzo małych biznesów (np. sklepików, małych firm usługowych). Druga natomiast zarezerwowana jest dla większego biznesu (dużych firm handlowych, usługowych czy produkcyjnych).
Spółka komandytowa jest wehikułem prawnym dla prowadzenia biznesu.
Równocześnie spółka komandytowa jest jednym z rodzajów spółek handlowych. Jej funkcjonowanie reguluje kodeks spółek handlowych. Spółka komandytowa należy do spółek osobowych (sp. z o.o. natomiast należy do spółek kapitałowych). Ma to znaczenie przy opodatkowaniu zysków (więcej informacji o opodatkowaniu zysków w spółce komandytowej w naszym artykule Dlaczego spółka komandytowa jest nadal atrakcyjna?).
2. Spółka komandytowa może być stroną umów
Zgodnie kodeksem spółek handlowych spółka komandytowa posiada osobowość prawną[1]. Spółka komandytowa jest zatem podmiotem odrębnym od swoich wspólników i może być samodzielnie stroną stosunków prawnych. Zatem spółka może we własnym imieniu może zawierać umowy (np. kontrakty handlowe), zatrudniać pracowników, czy zaciągać zobowiązania (np. kredyty).
3. Wspólnicy spółki - komandytariusze i komplementariusze
Spółkę komandytową można określić jako spółkę hybrydową, gdyż posiada dwie grupy wspólników o różnej pozycji w spółce.
Z jednej strony w spółce występują komandytariusze, których odpowiedzialność jest ograniczona do kwoty tzw. sumy komandytowej (np. 1.000 zł). To oznacza, że komandytariusze odpowiadają za zobowiązania spółki (np. długi) tylko do wysokości sumy komandytowej określonej w umowie spółki. Najczęściej komandytariuszami są osoby fizyczne.
Z drugiej strony w spółce występują komplementariusze. Komplementariusze wnoszą do spółki wkłady (np. mogą wnieść 1.000 zł). Za zobowiązania spółki odpowiadają jednak całym swoim majątkiem. Dlatego też w praktyce komplementariuszami są spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, których odpowiedzialność i tak jest ograniczona na podstawie przepisów ksh o spółce z o.o..
W spółce komandytowej to komplementariusze prowadzą formalnie sprawy spółki.
4. Nazwa spółki, jej tworzenie i przekształcenia
Do zawiązania spółki komandytowej potrzeby jest co najmniej jeden komandytariusz i jeden komplementariusz.
Nazwa spółki może być dowolna (np. ALFA). Prawo wymaga, aby nazwa spółki zawierała oznaczenie formy prawnej spółki komandytowej. Wystarczy końcówka sp.k.
Równocześnie nazwa musi zawierać oznaczenie co najmniej jednego komplementariusza. Np. jeżeli komplementariuszem będzie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ALFA sp. z o.o. poprawna nazwa spółki będzie brzmiała ALFA spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. Niestety skrót formy prawnej komplementariusza (sp. z o.o.) trzeba rozpisać, gdyż tak stanowi prawo. Jednak w praktyce bardzo często spotyka się skracanie również formy prawnej komplementariusza.
Spółkę można stworzyć od podstaw zawiązując nowy podmiot. Żeby założyć nowy podmiot można wybrać się do notariusza. Spółkę można od podstaw założyć również przez internet wykorzystując system S24.
Innym sposobem stworzenia spółki komandytowej jest przekształcenie już istniejącej spółki, np. spółki jawnej, spółki z o.o. czy spółki cywilnej w spółkę komandytową.
Przykład:
Pan Jan zastanawia się nad nową formą prawną dla swojego biznesu. Bardzo podoba mu się opodatkowanie spółki komandytowej. W spółce chciałby zostać komandytariuszem. Brakuje jednak jeszcze komplementariusza. Pan Jan zakłada spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością BETA sp. z o.o. Razem ze spółką BETA może teraz założyć spółkę komandytową. Pan Jan zastanawia się nad nazwą dla spółki komandytowej. Pan Jan wie, że nazwa spółki komandytowej musi zawierać pełne oznaczenie komplementariusza. Do tego podoba mu się słowo Progress. Jak może się nazywać spółka komandytowa?
Możliwe nazwy to:
BETA spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k.
BETA spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i wspólnicy sp.k.
Progress BETA spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k.
BETA spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Progress sp.k.
Ostatecznie pan Jan decyduje się na opcję najprostszą czyli BETA spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. Pan Jan wykorzystuje system S24, żeby przez internet założyć spółkę.
5. Pełna księgowość ale z ułatwieniami
Spółki komandytowe, w których komplementariuszem są spółki z o.o. zobowiązane są do prowadzenia pełnej księgowości.
Jednak ustawodawca poszedł spółkom na rękę i mniejsze spółki mogą prowadzić księgowość z zastosowaniem uproszczeń. Warunkiem jest, aby suma aktywów spółki na koniec roku nie przekraczała 1.500.000 zł, przychody netto ze sprzedaży nie były wyższe niż 3.000.000 zł, a średnioroczne zatrudnienie było mniejsze niż 10 osób. Przy tym wystarczy spełnienie tylko dwóch wymogów.
Dzięki uproszczeniom spółka komandytowa na koniec roku sporządzi bilans oraz rachunek zysków i strat w wersji uproszczonej. Dokumenty te będą ograniczone do jedynie kilku pozycji. Spółka nie będzie musiała przygotować na koniec roku informacji dodatkowej. Wystarczy informacja uzupełniająca do bilansu.
Zapraszam również do lektury innych artykułów dotyczących spółki komandytowej:
* * *
O autorze: Mateusz Korus, radca prawny, doktor nauk prawnych - specjalizuje w prawie spółek i podatkach. Wspiera klientów przy wyborze najlepszej formy prawnej dla ich biznesu, posiada bogate doświadczenia dotyczące przekształceń spółek w spółki komandytowe. KorusLegal jest kancelarią prawną, która pomaga firmom w procesach przekształceń spółek.
__
Informacja: Niniejszy artykuł został przygotowany jedynie do celów edukacyjnych. Żadna jego część nie powinna być traktowana jako porada prawna czy podatkowa. W przypadku chęci skorzystania z ulgi inwestycyjnej w ramach decyzji o wsparciu zachęcamy do kontaktu z profesjonalistami (doradcami podatkowymi lub prawnikami).
Przypisy:
[1]Dokładniej spółka komandytowa posiada tzw. „ułomną osobowość prawną”. To karkołomne określenie jest wytworem prawników i spowodowane jest tym, że historycznie tylko spółki kapitałowe (sp. z o.o., S.A.) mogły posiadać osobowość prawną a spółki osobowe już nie. „Ułomna osobowość prawna” oznacza w praktyce, że spółka ma osobowość prawna ma osobność prawną tak jak np. spółka z .o.o. ale dla historycznej poprawności nie nazywa się tego „osobowością prawną” tylko „ułomną osobowością prawną”. Zawiłość ta jest doskonałym przykładem, jak prawo czasem odbiega od praktycznego i zdroworozsądkowego spojrzenia na rzeczywistość.