Małe i średnie firmy (tzw. MŚP) są największym beneficjentem programu Polska Strefa Inwestycji. W artykule tym opowiemy, na jakie dodatkowe wsparcie mogą liczyć rozwijające się małe i średnie firmy.
Artykuł ten jest trzecią częścią naszej serii o programie Polska Strefa Inwestycji. W pierwszych dwóch częściach omówiliśmy zasady działania programu oraz daliśmy wskazówki jak sprawdzić czy dana inwestycja nadaje się do objęcia zwolnieniami podatkowymi na inwestycje.
Spis treści:
1. Nie trzeba inwestować na terenie specjalnej strefy ekonomicznej
2. Premia MŚP - większa wysokość zwolnienia podatkowego
3. Wystarczy mniejsza inwestycja, żeby otrzymać zwolnienie podatkowych
4. Możliwość zakupu używanych maszyn i urządzeń
5. Krótszy okres tzw. zachowania inwestycji
6. Łatwiejszy proces uzyskiwania zwolnienia podatkowego
7. Mniejsza liczba kryteriów jakościowych inwestycji do zwolnienia
Podsumowanie
1. Nie trzeba inwestować na terenie specjalnej strefy ekonomicznej
Zwolnienia podatkowe dla firm inwestujących w nowe zakłady produkcyjnego, rozbudowy zakładów czy w zwiększanie mocy produkcyjnych nie są w Polsce niczym nowym. To samo dotyczy ulg dla firm z branży usługowej otwierających centra outsourcingowe, R&D czy IT.
Do tej pory takie zwolnienia były przyznawana dla inwestycji umiejscowionych na terenie specjalnych stref ekonomicznych, których powstało w Polsce łącznie 14. Ulgi inwestycyjne dostępne były zatem tylko w ograniczonej liczbie miejsc.
Program Polska Strefa Inwestycji (PSI) zmienia zasady działania ulg inwestycyjnych i przekształca obszar całej Polski w jedną wielką strefę ekonomiczną. Zatem małe i średnie firmy (MŚP) nie muszą już przenosić swoich zakładów czy biur do nowej lokalizacji na terenie strefy ekonomicznej, żeby skorzystać z ulg.
Zwolnienia podatkowe na inwestycje są od jesieni 2018 r. dostępne w miejscu, w którym firmy już działają.
Dzisiaj wystarczy również inwestycja (np. rozbudowa zakładu czy mocy produkcyjnych) poza terenem strefowym, żeby inwestor mógł otrzymać zwolnienie podatkowe na nową inwestycję.
2. Premia MŚP - większa wysokość zwolnienia podatkowego
Co równie ważne małe i średnie firmy mogą liczyć na większe zwolnienia podatkowe niż duże firmy.
Wysokość zwolnienia - czyli tak naprawdę kwota ulgi podatkowej - jest wyliczana jako procent wartości całej inwestycji. Procent ten zależy od regionu, w którym firma inwestuje.
Dla dużych firm wielkość zwolnienia może wynieść od 10% (Warszawa i okolice) do 50% wartości inwestycji (Podkarpacie, Lubelszczyzna czy Podlasie).
Przykładowo na Śląsku czy w Wielkopolsce duże firmy otrzymają wsparcie w wysokości 25% wartości inwestycji. Natomiast na Opolszczyźnie, w Małopolsce czy w centralnej Polsce otrzymają 35%. Więcej o wysokościach zwolnień piszemy tu.
Większe wsparcie otrzymają firmy średnie (50-250 pracowników), które oprócz wsparcia na jakie mogą liczyć duże firmy, otrzymają jeszcze premię w wysokości dodatkowych 10% kosztów całej inwestycji.
Średnie firmy mogą zatem liczyć na zwolnienie podatkowe w wysokości od 20%(Warszawa i okolice) do 60% wartości inwestycji (Podkarpacie, Lubelszczyzna czy Podlasie).
Na jeszcze większe wsparcie mogą liczyć najmniejsze firmy (do 50 pracowników). Dla nich premia wynosi 20% wartości inwestycji (czyli dodatkowo 10% w stosunku do firm średnich).
W zależności od regionu małe firmy i mikrofirmy otrzymają ulgę inwestycyjną w wysokości od 30% do nawet 70% wartości inwestycji.
Zatem dla przykładu na Śląsku średnia firma otrzyma przy inwestycji o wartości 2 mln zł netto zwolnienie podatkowe w wysokości 700.000 zł (35% wartości inwestycji). Natomiast mała firma otrzyma ulgę na nową inwestycję w kwocie 900.000 zł (45% wielkości inwestycji). Duża firma przy takiej kwocie inwestycji nie kwalifikuje się do wsparcia i nawet nie może liczyć na zwolnienie podatkowe.
3. Wystarczy mniejsza inwestycja, żeby otrzymać zwolnienie
Program Polska Strefa Inwestycji premiuje małe i średnie firmy jednak jeszcze bardziej.
Aby móc ubiegać się o zwolnienie inwestycyjne (jest przyznawane na podstawie decyzji o wsparciu), trzeba wypełnić pewne kryteria co do wielkości inwestycji i jej zakresu. Kryteria te zależą od stopnia rozwoju gospodarczego w miejscu, w którym firma chce zainwestować.
Ułatwieniem da małych i średnich firm jest to, że radykalnie zmniejszono dla nich w porównaniu do dużych firm minimalną wielkość inwestycji, która uprawnia do skorzystania z ulgi inwestycyjnej.
Dla mikrofirm wielkość minimalnej inwestycji jest zmniejszona o 98%, dla małych o 95% natomiast dla średnich o 80%.
Poniżej przekładamy to na konkretne liczby:
Duża firma (więcej niż 250 pracowników) chcąca otrzymać zwolnienie podatkowe w ramach PSI musi zainwestować w zależności od regionu od 10 mln do nawet 100 mln zł.
Dla średniej firmy (50-250 pracowników) wystarczy już minimalna inwestycja o wielkości od 2 mln do 20 mln zł (w zależności od wysokości lokalnego bezrobocia).
Małe firmy (10-50 pracowników) mogą ubiegać się o zwolnienia podatkowe już przy inwestycjach minimalnych od 0,5 mln zł do 5 mln zł.
Mikrofirmie (do 10 pracowników) wystarczy natomiast inwestycja o wielkości od 0,2 mln do 2 mln zł!
4. Możliwość zakupu używanych maszyn i urządzeń
Oprócz tego, że firmy małe i średnie muszą zdecydowanie mniej zainwestować, żeby otrzymać zwolnienie podatkowe, to w dodatku nie muszą kupować w ramach inwestycji wyłącznie nowych maszyn i urządzeń. Z takiego przywileju nie mogą skorzystać firmy duże (powyżej 250 pracowników).
Ułatwienie to zasługuje na pochwałę. Małe i średnie firmy nie posiadają zazwyczaj tak silnego zaplecza finansowego jak duże podmioty. Zatem bardzo często rozwijając się inwestują w używane urządzenia czy linie technologicznego, które i tak skutecznie pozwalają im na zwiększenie mocy produkcyjnych.
Warto podkreślić, że zakup dodatkowych maszyn produkcyjnych potrafi być niezmiernie kosztowny. Przykładowo w branży metalowej zakup jednego nowego centrum obróbczego to koszt nawet kilkuset tysięcy euro. Zakup używanego urządzenia np. w Szwajcarii, Niemczech czy Francji pozwala ograniczyć ten koszt, a używane urządzenia często potrafią uzyskać równie zadowalający efekt produkcyjny.
Wprowadzenie tego ułatwienia pokazuje, że ustawodawca coraz lepiej zaczyna rozumieć potrzeby i realia polskiego sektora MŚP.
5. Krótszy okres tzw. zachowania inwestycji
Kolejnym ułatwieniem dla MŚP jest skrócenie tzw. okresu utrzymania inwestycji.
Wymóg zachowania inwestycji polega na tym, że po zrealizowaniu inwestycji firmy są przez pewien czas zobowiązane do jej utrzymania (tzn. do niesprzedawania maszyn czy urządzeń i do nieprzenoszenia zakładu produkcyjnego).
W przypadku dużych firm okres zachowania inwestycji wynosi niezależnie od miejsca inwestowania 5 lat.
Natomiast firmy małe i średnie muszą utrzymać inwestycję jedynie przez okres 3 lat od jej zakończenia.
6. Łatwiejszy proces uzyskiwania ulgi inwestycyjnej
Bardzo ważne dla sektora MŚP jest uproszczenie całego procesu otrzymania decyzji przyznającej zwolnienie inwestycyjne.
Do tej pory konieczny był udział w przetargu, aby zakupić grunt włączony do strefy ekonomicznej. Następnie trzeba było przejść przez proces otrzymania zezwolenia strefowego. Potem trzeba było przeprowadzić inwestycję i dopiero na sam koniec dostępne były ulgi podatkowe. Dopiero późniejsza dalsza rozbudowa zakładu mogła nastąpić bez kolejnego przetargu - chyba, że konieczne były dodatkowe działki.
Jeszcze trudniejsze było włączenie własnego terenu do strefy ekonomicznej. Rozwiązanie to z racji na czasochłonność i skomplikowany proces było wybierane praktycznie wyłącznie przez bardzo duże firmy i wcale nieczęsto.
Dzisiaj położenie nie ma już znaczenia (poza małymi wyjątkami[1]). Zatem w przypadku każdej inwestycji nie jest konieczne branie udziału w przetargu na sprzedaż gruntu od strefy ekonomicznej. Oczywiście firmy dalej mogą kupować grunty od spółek strefowych, ale nie jest to wymóg konieczny.
Kolejne ułatwienie dotyczy mniejszej liczby dokumentów, które wymagane są na etapie właściwej decyzji o uldze inwestycyjnej („decyzji o wsparciu”).
Między innymi firmy nie muszą dołączać już do wniosku obowiązkowego biznes planu dla inwestycji, co szczególnie dla małych inwestycji było przy starym prawie bardzo uciążliwe. Brak tego wymogu może również obniżyć koszty przygotowania wniosku o wydanie decyzji o wsparciu.
Równie ważnym ułatwieniem jest brak zapisu zobowiązującego do wypełnienia wszystkich kryteriów miękkich związanych z ulgą inwestycyjną (tzw. kryteriów jakościowych) przed rozpoczęciem korzystania z ulgi inwestycyjnej.
Do tej pory w praktyce strefowej najpierw konieczne było zrealizowanie inwestycji, poniesienie wszystkich jej kosztów oraz wypełnienie wszystkich dodatkowych wymogów zawartych w zezwoleniu strefowym, żeby można było zacząć korzystać ze zwolnienia podatkowego.
Dzisiaj wystarczy już tylko poniesienie kosztów inwestycji, żeby można było zacząć rozliczać ulgę inwestycyjną (na razie większość urzędów skarbowych taką interpretację aprobuje, w przypadku zmiany podejścia będziemy o tym informować).
7. Mniejsza liczba kryteriów jakościowych inwestycji
Oprócz spełnienia tzw. kryteriów ilościowych (omówiona w pkt 3 minimalna wielkość inwestycji) firmy muszą spełnić również tzw. kryteria jakościowe. Do tych kryteriów należy między innymi działalność w promowanych sektorach, dodatkowe benefity czy szkolenia dla pracowników itp.
W zależności od regionu w 10 kategoriach firmy muszą uzbierać od 4 do 6 punktów, żeby otrzymać decyzję o wsparciu (pułap uzależniony jest od rozwoju gospodarczego województwa, w którym inwestujemy - więcej o tym piszemy tu).
Nowe przepisy również i w tym obszarze przewidują ułatwienia dla małych i średnich firm.
Za sam fakt bycia firmą małą i średnią (czyli do 250 pracowników), inwestor dostaje w prezencie 1 punkt. Przepisy nie wprowadzają przy tym dodatkowego rozróżnienia pomiędzy firmy małe i średnie.
W efekcie firmy z sektora MŚP muszą uzyskać w zależności od województwa od 3-5 punktów, aby otrzymać ulgę na nową inwestycję, co jest również znaczącym ułatwieniem.
Podsumowanie
Problemem dotychczasowego mechanizmu zachęt inwestycyjnych w strefach ekonomicznych było to, że te zwolnienia były dostępne wyłącznie na terenach włączonych do stref ekonomicznych. Powodowało to, że ulgi podatkowe na inwestycje dostępne były tylko w wybranych miejscach.
Firmy musiały też przejść skomplikowany i długotrwały proces otrzymania zezwolenia na działalność na terenie strefy ekonomicznej.
Efektem było to, że na ulgi inwestycyjnej decydowały się najczęściej duże firmy zagraniczne lub polskie, które chciały postawić nowy zakład i z racji na zasoby i środki finansowe mogły sobie pozwolić na umiejscowienie inwestycji akurat na terenie oferowanym przez strefy ekonomiczne.
Średnie firmy również inwestowały na terenie stref, jednak ich udział w liczbie inwestycji był zdecydowanie niższy niż udział dużych firm. Małe firmy natomiast były ewenementem na terenie stref ekonomicznych.
Choć na przełomie XX i XXI wieku specjalne strefy ekonomiczne skutecznie przyczyniły się do zmniejszania bezrobocia i do rozwoju gospodarczego wielu regionów z problemami gospodarczymi i społecznymi, w drugiej dekadzie XX w. mechanizm zwolnień strefowych przyczyniał się dalszego rozwoju dużych graczy z pominięciem małych i średnich firm - bardzo często rodzinnych przedsiębiorstw związanych z danym regionem.
Nierówność ta stała się powodem reformy i przekształcenia Polski w 2018 r. w jedną specjalną strefę ekonomiczną.
Małe i średnie firmy najczęściej są bardziej związane z lokalnym terenem i dlatego przeważająca ich część nigdy nie weszła do stref ekonomicznych - np. z powodu odległości terenów strefowych dla pracowników, wielkości dostępnych działek (np. zbyt dużych), barier administracyjnych czy po prostu braku strefy ekonomiczniej blisko dotychczasowej siedziby firmy.
Program Polska Strefa Inwestycji zmienia ten stan.
Dzisiaj strefy ekonomiczne literalnie przychodzą do firm.
Firmy nie muszą zmieniać swojej lokalizacji, żeby móc ubiegać się o zwolnienia podatkowe na inwestycji. Muszą wyłącznie spełnić kryteria dla nowych inwestycji (o tych kryteriach bliżej piszemy w artykule Polska Strefa Inwestycji czyli Polska jedną wielką strefą ekonomiczną i Ulga na inwestycje: Jak w 10 krokach otrzymać zwolnienie podatkowe) oraz otrzymać tzw. decyzję o wsparciu, którą wyda jedna z 14 spółek zarządzających polskimi strefami ekonomicznymi przypisana do danego regionu. Dodatkowo sektor MŚP uzyskał szereg ułatwień w 7 kategoriach, które mają zachęcać do zwiększenia nakładów inwestycyjnych przez małe i średnie firmy.
Jeżeli interesuje Państwa temat zwolnień inwestycyjnych zapraszamy do przeczytania naszych innych artykułów:
* * *
O autorze: Mateusz Korus, radca prawny, doktor nauk prawnych - specjalizuje się w doradzaniu przedsiębiorstwom w zakresie planowania i realizacji inwestycji. Posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie prawnych i podatkowych aspektów działalności inwestycyjnej firm. Reprezentuje klientów przy uzyskiwaniu decyzji o wsparciu. KorusLegal jest kancelarią prawną specjalizującą się w prawnej obsłudze inwestorów.
__ Informacja: Niniejszy artykuł został przygotowany jedynie do celów edukacyjnych. Żadna jego część nie powinna być traktowana jako porada prawna czy podatkowa. W przypadku chęci skorzystania z ulgi inwestycyjnej w ramach decyzji o wsparciu zachęcamy do kontaktu z profesjonalistami (doradcami podatkowymi lub prawnikami).
Przypisy:
[1]Ulgi inwestycyjnej nie otrzymamy dla działki, na której znajdują się niezagospodarowane zasoby kopalin, które można w przyszłości wydobyć. O dokładną informacją można wystąpić do urzędu geologicznego.
Comentários